U dzieci w wieku przedszkolnym czynności umysłowe stanowią jedynie reprezentację czynności zewnętrznych, wykonywanych na przedmiotach, a myśl dziecka skupia się na jakimś jednym, bezpośrednio spostrzeganym aspekcie sytuacji problemowej. Dziecko ocenia wówczas wielkość zbioru lub też masę, ciężar i objętość przedmiotów na podstawie ich wyglądu zewnętrznego oraz ich statycznego układu w przestrzeni. Tak więc zdaniem dziecka w tym wieku, kulka z ciasta lub z plasteliny zawiera mniej masy niż zrobiony z niej placek lub wałek, który jest „szerszy” lub „dłuższy”, mimo że przekształcenie dokonuje się na oczach dziecka i że stwierdziło ono poprzednio naocznie, iż obie kulki są jednakowe. Innym razem to samo dziecko może orzec coś wręcz przeciwnego, a mianowicie stwierdzić, że kulka zawiera więcej masy, bo placek lub wałek są od niej „cieńsze”.
