Począwszy od 11—12 roku życia rozpoczyna się nowa faza rozwoju dziecka: wchodzi ono w okres zwany dojrzewaniem albo dora­staniem. W okresie tym dokonują się przełomowe zmiany zarówno w rozwoju fizycznym i fizjologicznym organizmu jak też w psychice i świadomości człowieka. Mimo że organizm ludzki stanowi jedność psy­chofizyczną, nie należy utożsamiać pubertacji, czyli pokwitania, z doj­rzewaniem w sensie psychologicznym. Niewątpliwie dojrzewanie płcio­we i towarzyszący mu tzw. skok pokwitaniowy, który przejawia się w gwałtownym tempie przyrostu wysokości ciała i jego ciężaru, rzutują na przeobrażenia psychiczne. Hormonalne przestrojenie całego orga­nizmu wpływa na przejściowe zachwianie równowagi układu nerwowe­go. Pobudzenie przeważa w tym okresie nad hamowaniem, wskutek cze­go młodzież zachowuje się często w sposób nieopanowany, jest wybu­chowa i rozdrażniona, ulega łatwo afektom.