Istnieją jednak duże różnice w tempie i zakresie gromadzenia doświadczeń. Inaczej proces ten przebiega u ludzi, których działalność zawodowa wymaga systematycznego wzbogacania wiedzy, np. u naukowców, inżynierów, lekarzy, inaczej zaś u ludzi wykonu­jących swój zawód rutynowo, np. u pracownika obsługującego stale to samo urządzenie. Oczywiście, rodzaj wykonywanej pracy zawodowej nie jest jedynym czynnikiem warunkującym pomnożenie doświadcze­nia. Powszechnie spotyka się ludzi, którzy wykonując rutynowo swój zawód, równocześnie interesują się sprawami dość odległymi od pro­blemów zawodowych i realizują swe zainteresowania i hobby, docho­dząc niejednokrotnie w tej dziedzinie do sporych osiągnięć. Pedago­gika i psychologia przywiązują duże znaczenie do takiej ubocznej aktyw­ności ludzi dorosłych.