Szybkie przemiany historyczno-społeczne, cha­rakterystyczne dla naszych czasów, oraz pewne znamiona współczesnej cywilizacji technicznej komplikują proces dojrzewania i utrudniają przy­stosowanie uczuciowe, pogłębiając różnice zachodzące między pokole­niem rodziców i dzieci nie tylko w poglądach, ale i w sposobach odczu­wania i przeżywania rozmaitych zjawisk.Wyprowadzanie pesymistycznych prognoz z faktu pojawiania się u nastolatków pewnych trudności i konfliktów z otoczeniem domowym i szkolnym nie jest jednak uzasadnione. Trudności okresu dorastania są bowiem na ogół przejściowe i przemijają, nie wpływając w większo­ści przypadków deformująco na dalszy rozwój osobowości człowieka. Przeciwnie, w tym właśnie wieku rozwija się samoświadomość celów i zadań życiowych, pojawia się możliwość głębszej samooceny i kryty­cznego spojrzenia na własne postępowanie oraz działalność innych ludzi.