Trener, który wspólnie ze swym wychowankiem odnosił sukcesy, nie. może nie dostrzec ryzyka przegranej — sportowej i życiowej. Pragnie bronić młodego człowieka przed ńinr sa– mym. Niewdzięczna to obrona.. Widziałem wiele razy wybuchy wściekłego, zdawałoby się irracjonalnego, gniewu na opiekuna w sporcie i poza sportem. Kiedyś ktoś młody, i porywczy wykrzykuje opiekunowi: „Chciałbym .nareszcie sam oznacza to,że jakiś etap życia,’ biografii czy historii ludzkiej definitywnie ‘ j się kończy. Etap się kończy, ale życie toczy.się,dalej. Sporty długodystansowe wymagają — jeśli ^się kontynuuje — aby zawodnik stawał się „sam-sobie sterem, żeglarzem, okrętem.